ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΑΣΕΠ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ  ΦΙΛΟΛΟΓΩΝ Κλάδος ΠΕ 02

Ειδικά προσόντα διορισμού  

Όσοι ενδιαφέρονται να λάβουν μέρος στο διαγωνισμό θα πρέπει να έχουν τους αναγραφόμενους τίτλους σπουδών:

Πτυχίο Φιλοσοφικού Τμήματος Φιλοσοφικής Σχολής (κωδ. 0201) ή Φιλολογίας (κωδ. 0202) ή Ελληνικής Φιλολογίας (κωδ. 0203) ή Ιστορίας και Αρχαιολογίας (κωδ. 0204) ή Ιστορίας και Εθνολογίας (κωδ. 0205) ή Ιστορίας-Αρχαιολογίας-Κοινωνικής Ανθρωπολογίας με κατευθύνσεις Ιστορίας (κωδ.0206) και Αρχαιολογίας (κωδ.0207) ή Ιστορίας (κωδ.0208) ή Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας (κωδ. 0209) ή Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής (κωδ. 0210) ή Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών (κωδ. 0211) ή Φιλοσοφίας (κωδ. 0212), ΑΕΙ Πανεπιστημιακού τομέα της ημεδαπής ή ισότιμο και αντίστοιχο ειδικότητας της αλλοδαπής ή πτυχίο Φιλοσοφίας (κωδ. 0213) ή Ιστορίας Αρχαιολογίας (κωδ. 0214) ή Κλασσικών Σπουδών (κωδ. 0215) ή Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών (κωδ. 0216), του Πανεπιστημίου της Κύπρου.

Ειδικότερα για τα πτυχία της Κύπρου πριν την πλήρη ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (1.5.2004) δεν απαιτείται αντιστοιχία (π.δ.299/1997 όπως τροποποιήθηκε με το π.δ. 367/2001) ενώ για τα πτυχία τα οποία έχουν χρόνο κτήσης μετά την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση απαιτείται ισοτιμία και αντιστοιχία.

Γενικά προσόντα διορισμού  
Οι υποψήφιοι πρέπει:

  • Να είναι Έλληνες πολίτες ή πολίτες των κρατών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
  • Να έχουν την υγεία και τη φυσική καταλληλότητα που τους επιτρέπουν την εκτέλεση των καθηκόντων της θέσης του κλάδου τους.

Άτομα με έλλειψη φυσικών σωματικών δεξιοτήτων θα υποβληθούν σε ειδικό τρόπο εξέτασης κατά τον ίδιο χρόνο, στα ίδια θέματα και με το ίδιο πρόγραμμα, με το οποίο θα διενεργηθούν οι εξετάσεις των λοιπών υποψηφίων, προσκομίζοντας τα δικαιολογητικά που ορίζονται στο Κεφάλαιο Ε΄.

  • Να μην έχουν κώλυμα διορισμού.
  • Οι άνδρες μέχρι το διορισμό τους να έχουν εκπληρώσει τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις ή να έχουν απαλλαγεί νόμιμα από αυτές.

Ειδικότερα, όσοι περιλαμβάνονται στους πίνακες διοριστέων και δεν έχουν εκπληρώσει τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις, διορίζονται με τους τελευταίους, πριν από τη λήξη ισχύος των πινάκων, διορισμούς και αναλαμβάνουν υπηρεσία αμέσως μετά την ολοκλήρωση των στρατιωτικών τους υποχρεώσεων, με την προϋπόθεση ότι αυτή πραγματοποιείται κατά τη διάρκεια ισχύος των πινάκων και τουλάχιστον τέσσερις (4) μήνες πριν από τη λήξη του διδακτικού έτους διορισμού τους, άλλως η ανάληψη υπηρεσίας πραγματοποιείται με την έναρξη του επόμενου σχολικού έτους. Σε περίπτωση μη ανάληψης υπηρεσίας, ο διορισμός ανακαλείται.
5. Να κατέχουν τους απαιτούμενους τίτλους σπουδών.
 

ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΑΣΕΠ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ 2Π/2008

ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΑ ΓΝΩΣΤΙΚΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ

Τα γνωστικά αντικείμενα στα οποία εξετάζονται οι υποψήφιοι κατατάσσονται σε 2 θεματικές ενότητες (πρώτη και δεύτερη θεματική ενότητα). Η εξέταση διαρκεί τουλάχιστον 4 ώρες.

Πρώτη θεματική ενότητα

Α. ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ
Οι υποψήφιοι πρέπει να γνωρίζουν 

1. Τους σκοπούς και τους στόχους διδασκαλίας της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας, σύμφωνα με το ισχύον Πρόγραμμα Σπουδών του Γυμνασίου (ΕΠΠΣ /ΑΠΣ ΦΕΚ 303β/2003 και 304β/2003) και Ενιαίου Λυκείου (ΕΠΠΣ /ΠΣ, ΦΕΚ 131β/2002).

2. Τα βασικά στοιχεία της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας:
Περίοδοι ανάπτυξης της αρχαίας ελληνικής γραμματείας.
Είδη λόγου (ποιητικού και πεζού).
Εκπρόσωποι: Όμηρος, Σοφοκλής, Θουκυδίδης, Πλάτων, Αριστοτέλης (έργα και βίος).

3. Την Αρχαία Ελληνική Γλώσσα στο γραμματικό, συντακτικό και σημασιολογικό επίπεδο.

4. Να μεταφράζουν στα Νέα Ελληνικά τα αναφερόμενα κατωτέρω στην εξεταστέα ύλη κείμενα από το πρωτότυπο, της Αττικής Πεζογραφίας ή ποιητικά.

β. Να κατανοούν, να ερμηνεύουν και να αναλύουν κείμενα της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας από το πρωτότυπο και από μετάφραση.

ΙΙ. Στην εξεταστέα ύλη περιλαμβάνονται τα ακόλουθα κείμενα:

Α. Κείμενα από μετάφραση:
1. Ομήρου Οδύσσεια: ραψωδία ε (ολόκληρη).
2. Ομήρου Ιλιάδα: ραψωδία Ζ (ολόκληρη).

Β. Κείμενα από πρωτότυπο:
1. Σοφοκλέους Αντιγόνη : Ολόκληρη η τραγωδία
2. Θουκυδίδου ≪Περικλέους Επιτάφιος≫, Ολόκληρη η δημηγορία
3. Πλάτωνος Πολιτεία, 514 a-520e (Αλληγορία σπηλαίου)
4. Αριστοτέλους Ηθικά Νικομάχεια, Βιβλίο Β, κεφ. 1 (1103a 11-1103b 25), κεφ. 3 (1104b 3–1105 a 16), κεφ. 5 (1105b 19–1106a 13), κεφ. 6 (1106a 14 – 1107a 27).

Γ. Άγνωστο αρχαιοελληνικό πεζό κείμενο της Αττικής διαλέκτου.

Β. ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
Οι υποψήφιοι πρέπει:
Ι. Να γνωρίζουν:
1. Τους σκοπούς και τους διδακτικούς στόχους του μαθήματος της Νεοελληνικής Γλώσσας και Νεοελληνικής Λογοτεχνίας σύμφωνα με το ισχύον πρόγραμμα Σπουδών του Γυμνασίου (ΔΕΠΠΣ/ΑΠΣ, ΦΕΚ 303β/2003 και 304β/2003) και Ενιαίου Λυκείου (ΕΠΠΣ /ΠΣ, ΦΕΚ 131β /2002).

2. Τα στοιχεία δομής και λειτουργίας της Νέας Ελληνικής Γλώσσας σε όλα τα επίπεδα της χρήσης της, όπως ορίζεται από το ισχύον Αναλυτικό Πρόγραμμα του μαθήματος ≪Νεοελληνική Γλώσσα≫ για το Γυμνάσιο (ΔΕΠΠΣ /ΑΠΣ, ΦΕΚ 303β /2003 και 304β/2003) και ≪Έκφραση-Έκθεση≫ για το Ενιαίο Λύκειο (ΕΠΠΣ /ΠΣ, ΦΕΚ 131β /2002).

3. Τα βασικά στοιχεία από την Ιστορία της Νεοελληνικής Γραμματολογίας (περίοδοι και φάσεις ανάπτυξης, Σχολές, χαρακτηριστικά τους, τάσεις και κύριοι εκπρόσωποι κάθε Σχολής).

ΙΙ. Να προβαίνουν στην ερμηνευτική ανάλυση ενός λογοτεχνικού νεοελληνικού κειμένου (πεζού ή ποιητικού) που περιλαμβάνεται στα έργα των παρακάτω λογοτεχνών:
1. Ποίηση:
Σολωμός: Ελεύθεροι Πολιορκημένοι - Ο Κρητικός - Ο Πόρφυρας.
Κ. Παλαμάς: Ο Δωδεκάλογος του γύφτου (Λόγος ΙΒ: Κόσμος).
Κ. Καβάφης: Δέησις – Τείχη - Περιμένοντας τους βαρβάρους - Ο βασιλεύς Δημήτριος - Απολείπειν ο θεός Αντώνιον – Ιθάκη - Αλεξανδρινοί βασιλείς - Όσο μπορείς – Καισαρίων - Νέοι της Σιδώνος 400 μ.Χ. – Θερμοπύλες - Τα παράθυρα - Η σατραπεία - Ο Δαρείος - Μελαγχολία Ιάσωνος Κλεάνδρου ποιητού εν Κομμαγηνή・ 595 μ.Χ. - Ούκ έγνως - Ηγεμών εκ Δυτικής Λιβύης – Φωνές - Άγε, ω βασιλεύ - Στα 200 π.Χ  Γ. Σεφέρης: Ημερολόγιο καταστρώματος Α: Ο γυρισμός του ξενιτεμένου - Ο βασιλιάς της Ασίνης.  Ημερολόγιο καταστρώματος

 Ένας γέροντας στην ακροποταμιά - Ο τελευταίος σταθμός.  Ο. Ελύτης: Το Άξιον εστί (Η Γένεσις).  Σικελιανός: Ιερά οδός.
2. Πεζογραφία
Γ. Βιζυηνός: Το αμάρτημα της μητρός μου.
Α. Παπαδιαμάντης: Όνειρο στο κύμα.
Δ. Βικέλας : Λουκής Λάρας

Γ. ΙΣΤΟΡΙΑ

Οι υποψήφιοι πρέπει να γνωρίζουν:
I. Τους σκοπούς και τους διδακτικούς στόχους του μαθήματος της Ιστορίας σύμφωνα με το ισχύον πρόγραμμα Σπουδών του Γυμνασίου (ΔΕΠΠΣ/ΑΠΣ, ΦΕΚ 303β/2003 και 304β/2003) και Ενιαίου Λυκείου Υ.Α. 101609/Γ2/30-09-2002 ΦΕΚ 1313/ τ.  Β΄09-10-2002 και Υ.Α. 47341/Γ2/13-05-2005 ΦΕΚ 696/ τ. Β΄/24-05-2005.

II. Οι θεματικές ενότητες στις οποίες θα εξεταστούν οι υποψήφιοι είναι οι εξής:
1. Ο ελληνικός κόσμος από το τέλος των Περσικών Πολέμων (479 π.Χ.) έως τον θάνατο του Μ. Αλεξάνδρου (323 π.Χ.).
2. Οι σχέσεις Βυζαντίου και ύσης από την Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους (1204) έως και την Άλωσή της απότους Οθωμανούς Τούρκους (1453).
3. Οι εξωτερικές σχέσεις της Ελλάδας από το 1830 έως το τέλος του 20ου αιώνα.

Δεύτερη θεματική ενότητα 
1. Η δεύτερη θεματική ενότητα αφορά τα παρακάτω πεδία:

  • ΓΕΝΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ - ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
  • ΕΙΔΙΚΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ

Έχει ως σκοπό την αξιολόγηση των βασικών γνώσεων των υποψηφίων για να μπορούν:
α) να επιτελούν το διδακτικό και το οργανωτικό τους έργο, σύμφωνα με:

  • (i) τις γενικές αρχές της διδασκαλίας και
  • (ii) τις σύγχρονες διδακτικές προσεγγίσεις των μαθημάτων της ειδικότητάς τους.

β) να είναι σε θέση να αντιμετωπίζουν κριτικά τη γνώση.
γ) να αντιμετωπίζουν στην πράξη προβλήματα της καθημερινής σχολικής ζωής.
δ) να βοηθούν τον μαθητή στην προσαρμογή του στο σχολείο και να συμβάλλουν θετικά στην ανάπτυξη της προσωπικότητάς του.
ε) να κατανοούν τον ρόλο του σχολικού θεσμού μέσα στην κοινωνία και την επίδραση που η τελευταία ασκεί σ’ αυτόν.

2. Η εξεταστέα ύλη της δεύτερης θεματικής ενότητας περιλαμβάνει δύο επί μέρους θέματα για όλους τους κλάδους:

  • α) Γενική διδακτική μεθοδολογία και γενικά ψυχοπαιδαγωγικά θέματα που η εξεταστέα ύλη ορίζεται η ίδια για όλους τους κλάδους.
  • β) Ειδική διδακτική του γνωστικού αντικειμένου κατά κλάδο και ειδικότητα.

Ειδικότερα:
Α. Η εξεταστέα ύλη του πρώτου θέματος αφορά τον τρόπο αντιμετώπισης, με μία γενική παιδαγωγική αντίληψη, ζητημάτων αγωγής και μάθησης, καθώς και βασικά γνωστικά στοιχεία ψυχοπαιδαγωγικής (που υπάρχουν σε όλα τα αντίστοιχα ψυχοπαιδαγωγικά βιβλία). Ειδικότερα:

α1. Με τη Γενική διδακτική μεθοδολογία επιδιώκεται να ελεγχθεί αν οι υποψήφιοι κατέχουν βασικές γνώσεις γύρω από τη μεθοδολογία της διδασκαλίας (προγραμματισμός, διεξαγωγή και αξιολόγηση).
α2. Τα γενικά ψυχοπαιδαγωγικά θέματα αναφέρονται:

  • 1) στην πρακτική αντιμετώπιση ποικίλων ζητημάτων της καθημερινής σχολικής ζωής, όπως προβλήματα προσαρμογής και συμπεριφοράς στο σχολείο, προβλήματα μετάβασης από τη μια βαθμίδα στην άλλη, προβλήματα συμπεριφοράς στη σχολική τάξη και το σχολικό χώρο, αμοιβές-ποινές μαθητών, κίνητρα, διαπροσωπικές σχέσεις, επικοινωνία και ψυχολογικό κλίμα στο σχολικό περιβάλλον, σχέσεις μεταξύ μαθητών- εκπαιδευτικών- γονέων, προβλήματα σχετικά με την παιδική ή την εφηβική ηλικία (ανάλογα με τη βαθμίδα), απλά μαθησιακά προβλήματα, κρούσματα νεανικής παραβατικότητας στο πλαίσιο του σχολείου, οικογενειακά ή προσωπικά προβλήματα των μαθητών
  • 2) σε γενικά παιδαγωγικά θέματα που αφορούν τη σχέση σχολείου και κοινωνίας, τον ρόλο του εκπαιδευτικού στο σύγχρονο σχολείο, τις επιδράσεις του σχολείου στη διαμόρφωση της προσωπικότητας του ατόμου, τους εξωσχολικούς παράγοντες αγωγής και τα βασικά στοιχεία της δομής και λειτουργίας του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος.

Οι υποψήφιοι καλούνται να αναπτύξουν τα ζητούμενα είτε υπό τη μορφή σύντομου δοκιμίου είτε υπό τη μορφή απαντήσεων σε ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών σε συγκεκριμένα διδακτικά και παιδαγωγικά προβλήματα στην τάξη ή στο σχολείο τους.
Β. Με την ειδική διδακτική επιδιώκεται να ελεγχθεί εάν οι υποψήφιοι είναι σε θέση να εφαρμόζουν κατά το σχεδιασμό μιας διδασκαλίας "επί χάρτου" εναλλακτικές μορφές διδασκαλίας, πέραν της δασκαλοκεντρικής.
Η εξέταση της ειδικής διδακτικής αναφέρεται ειδικότερα σε ζητήματα των αντίστοιχων προς την ειδικότητα των υποψηφίων γνωστικό/ά αντικείμενο/α [γενικοί σκοποί και ειδικοί στόχοι του μαθήματος (με βάση τα ισχύοντα Προγράμματα Σπουδών και τις Οδηγίες διδασκαλίας του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου), μέθοδοι, πορεία και μορφές διδασκαλίας, διδακτικές ενέργειες, χρήση εποπτικών και άλλων διδακτικών μέσων, τρόποι και τεχνικές αξιολόγησης των μαθητών].
Στους υποψηφίους μπορεί να δοθεί μία διδακτική δραστηριότητα σχετική με το μάθημα (ή τα μαθήματα) της ειδικότητάς τους και τους ζητείται: να παρουσιάσουν ένα αναλυτικό σχέδιο στο οποίο να εκθέτουν τη μέθοδο και τον τρόπο διδασκαλίας και αξιολόγησής της και να αιτιολογήσουν με βάση τις παιδαγωγικές τους γνώσεις την άποψή τους. Μπορεί ακόμη να τους δίδεται ένα συγκεκριμένο σχέδιο μαθήματος και να τους ζητείται να το σχολιάσουν ή να απαντήσουν σε ερωτήσεις που τυχόν αναφέρονται σ’ αυτό.

 

Την ευθύνη των θεμάτων έχει το φροντιστήριο atc. 

ΙΣΤΟΡΙΑ.  ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΝΩΣΤΙΚΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ

Τις απαντήσεις Ιστορίας έδωσε ο Dr Γιάννης Γρυντάκης

1. Ο νικητής της ναυμαχίας στη Σαλαμίνα Θεμιστοκλής  πέθανε
Α. Πολεμώντας γενναία στη μάχη των Πλαταιών.
Β. Καλλιεργώντας το φτωχικό του κτήμα στην Παιανία.
Γ. Εξόριστος στη Μαγνησία της Μ. Ασίας.
Δ. Πίνοντας κώνειο στο δεσμωτήριο της Αθήνας.

2. Με τη συνθήκη που υπέγραψε το 448 π.Χ. ο αθηναίος στρατηγός Καλλίας
Α. Οι Πέρσες αναγνώρισαν την ανεξαρτησία των ελληνικών πόλεων της Μ. Ασίας.
Β. Οι Αθηναίοι αναγνώρισαν την κυριαρχία των Περσών στις ελληνικές πόλεις της  Μ. Ασίας.
Γ. Οι Σπαρτιάτες δέχτηκαν την αθηναϊκή κυριαρχία στα νησιά Λήμνο και Σκύρο.
Δ. Οι Κορίνθιοι δέχτηκαν το δικαίωμα των Αθηναίων να εμπορεύονται στη Δύση.

3.  Τα θεωρικά, δηλαδή δωρεάν εισιτήρια για το θέατρο καθιερώθηκαν από τον
Α. Κλεισθένη
Β. Πεισίστρατο
Γ. Περικλή
Δ. Δημοσθένη

4.  Ο ιστορικός Θουκυδίδης καταδικάστηκε από τους Αθηναίους σε θάνατο, γιατί
Α.  Ως στρατηγός δεν έπλευσε με το στόλο έγκαιρα , για να σώσει την Αμφίπολη.
Β.  Ως απεσταλμένος στα Σούσα, απέτυχε να πείσει τους Πέρσες για βοήθεια.
Γ.  Ως ιστορικός κατέγραψε γεγονότα που προσέβαλαν την πόλη του.
Δ.  Ως βουλευτής αρνήθηκε να υπογράψει τη σφαγή των κατοίκων της Λέσβου.

5.  Οι Σπαρτιάτες, μετά από συμβουλή του Αλκιβιάδη, έστειλαν στις Συρακούσες, για να αντιμετωπίσει τους Αθηναίους, το στρατηγό τους
Α. Λύσανδρο
Β. Λεωτυχίδη
Γ. Λάμαχο
Δ. Γύλιππο

6.  Πριν γίνει βασιλιάς ο Φίλιππος Β΄ της Μακεδονίας είχε ζήσει ως όμηρος, μαζί με άλλους 30 Μακεδόνες, στη
Α. Σπάρτη
Β. Αθήνα
Γ. Κόρινθο
Δ. Θήβα

7.  Ο Μέγας Αλέξανδρος ίδρυσε στο Δέλτα του Νείλου την Αλεξάνδρεια, πάνω σε σχέδια του μηχανικού
Α. Λαοκράτη
Β. Ιπποδάμου
Γ. Δεινοκράτη
Δ. Ξανθίππου

8. Στο Ματζικέρτ (1071 μ.Χ) συγκρούστηκαν
Α. Βυζαντινοί και Νορμανδοί
Β. Βυζαντινοί και Βούλγαροι
Γ. Βυζαντινοί και Σελτζούκοι
Δ. Βενετοί και Γενουάτες

9. Το οριστικό σχίσμα της Ανατολικής και της Δυτικής Εκκλησίας έγινε το 1054, όταν πατριάρχης Κωνσταντινούπολης και πάπας της Ρώμης ήταν, αντίστοιχα, οι
Α. Σέργιος και Πίος Δ΄
Β. Φώτιος και Γρηγόριος Ζ΄
Γ. Μιχαήλ Κηρουλάριος και Λέων Θ΄
Δ. Ιερεμίας Α΄ και  Ιωάννης Η΄.

10. Η επανάσταση του 1282, που είναι γνωστή ως Σικελικός Εσπερινός, κατέληξε στη σφαγή των
Α. Γάλλων της Σικελίας από τους ντόπιους
Β. Βυζαντινών της Σικελίας από τους Γάλλους
Γ.  Ντόπιων από τους Γάλλους
Δ. Ντόπιων από τους Βυζαντινούς

11. Οι συνασπισμένοι Βαλκανικοί λαοί νικήθηκαν από τον  Μουράτ Α΄ το 1389 στο
Α. Κόσσοβο
Β. Βάρνα
Γ. Νικόπολη
Δ. Καλλίπολη

12. Η Β. Ήπειρος το Φεβρουάριο του 1914 ανακηρύχθηκε  αυτόνομη με προσωρινό πρόεδρο τον
Α. Στέφανο Δραγούμη
Β. Γεώργιο Χρηστάκη Ζωγράφο
Γ. Πρίγκιπα Γεώργιο
Δ. Παύλο Κουντουριώτη

13.  Η βουλή του 1915, που διαλύθηκε από το βασιλιά και επανήλθε το 1917, ονομάστηκε βουλή των
Α. Αθανάτων
Β. Αμετανόητων
Γ. Λαζάρων
Δ. Ανταρτών

14.  Στη μάχη του Σκρα (Μάιος 1918) πολέμησαν οι Έλληνες τους
Α. Γερμανούς και Βουλγάρους
Β. Τούρκους και Βουλγάρους
Γ.  Γερμανούς και Τούρκους
Δ.  Γερμανούς

15.  Οι Γερμανοί μόλις μπήκαν στην Αθήνα όρκισαν ελληνική κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον
Α. Γεώργιο Τσολάκογλου
Β. Εμμανουήλ Τσουδερό
Γ. Ιωάννη Μεταξά
Δ. Αλέξανδρο Παπαναστασίου


AΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
1Γ, 2Α, 3Γ, 4Α, 5Δ, 6Δ, 7Γ, 8Γ, 9Γ, 10Α, 11Α, 12Β, 13Γ, 14Α, 15Α.

 

ΕΙΔΙΚΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΝΕΩΝ

Σκοποί του μαθήματος της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας

ΚYΡΙΟΣ ΣΚΟΠΟΣ: Η ουσιαστική, κατά το δυνατόν, επαφή των μαθητών με αντιπροσωπευτικά έργα της πολιτιστικής μας κληρονομιάς , καθώς και με σύγχρονα, που τροφοδοτούν τη συζήτηση γύρω από τα προβλήματα της εποχής και νέες αισθητικές τάσεις.
Με τα έργα της λογοτεχνίας επιδιώκεται ώστε οι μαθητές
1. Να απολαμβάνουν αισθητικά τα κείμενα
2. Να διευρύνουν την προσωπική τους εμπειρία, με την ερμηνεία και κριτική των κειμένων.
3. Να σχολιάζουν και να ερμηνεύουν ολόπλευρα τα κείμενα
4. Να συνθέτουν το δικό τους λόγο.
5. Να ερμηνεύουν παράλληλα κείμενα.
6. Να αποκομίζουν πληροφορίες από τα κείμενα που ερμηνεύουν και να εκφράζουν τεκμηριωμένες θέσεις.

ΣΧΕΔΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
Μέθοδος: Κειμενοκεντρική, ερμηνευτική
Πορεία: Ανάλυση – Σύνθεση
Μορφή: Κατευθυνόμενος διάλογος
Στόχοι: Κατά περίπτωση, ανάλογα με το κείμενο.
Εποπτικά μέσα: Κατά περίπτωση(Πίνακας, οπτικά, ακουστικά, οπτικοακουστικά)
Αφόρμηση: Ο τρόπος με τον οποίο προετοιμάζονται οι μαθητές και δημιουργούνται οι κατάλληλες προϋποθέσεις για την προσέγγιση και ερμηνεία του κειμένου.
Παρουσίαση: Γίνεται με σωστή ανάγνωση από τον διδάσκοντα.
Καθορισμός του θέματος ή σύντομη απόδοση του νοήματος

ΑΝΑΛΥΣΗ – ΕΡΜΗΝΕΙΑ
1.Χωρισμός του κειμένου σε επιμέρους ενότητες και πλαγιότιτλοί τους.
2.Ερμηνεία, με βάση τους στόχους, η οποία θα γίνεται με συνεξέταση μορφής και περιεχομένου.

ΣΥΝΘΕΣΗ – ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗ
Στο στάδιο αυτό ανασυνθέτουμε το κείμενο, κάτω από το φως της ερμηνείας που προηγήθηκε αναδεικνύοντας τα στοιχεία που προέκυψαν.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
1.Ερωτήσεις ανοικτού τύπου (σύντομης ή αναπτυγμένης απάντησης)
2.Ερωτήσεις κλειστού τύπου (πολλαπλών επιλογών, αντιστοίχισης, συμπλήρωσης κενού κ.λ.π)
3.Ερωτήσεις ή εργασίες προέκτασης



Κ. Καβάφη  Στα 200 π.Χ.

Μέθοδος: Κειμενοκεντρική, ερμηνευτική
Πορεία: Ανάλυση – Σύγκριση - Σύνθεση
Μορφή: Κατευθυνόμενος διάλογος
Στόχοι: Οι μαθητές πρέπει
1. Να χωρίσουν σε υποενότητες το ποίημα, γράφοντας πλαγιότιτλους σε καθεμιά.
2. Να περιγράψουν το ιστορικό πλαίσιο του ποιήματος (200 π.Χ.) και να αναφέρουν τον αφηγητή.
3. Να κατανοήσουν και να σχολιάσουν τη στάση των Λακεδαιμονίων.
4. Να δικαιολογήσουν τους χαρακτηρισμούς της εκστρατείας.
5. Να επισημάνουν σε ποια στοιχεία του “καινούριου, μεγάλου ελληνικού κόσμου”, εστιάζει τη ματιά του ο αφηγητής και να τα σχολιάσουν.
6. Να συγκρίνουν το ποίημα με το «Εν δήμω της Μ. Ασίας» του ίδιου ποιητή.

Εποπτικά μέσα: Χάρτης του ελληνιστικού κόσμου, πίνακας.
Αφόρμηση: Θα γίνει με ερώτηση στους μαθητές.
Παρουσίαση: Ανάγνωση από τον διδάσκοντα
Καθορισμός του θέματος: Η εκστρατεία του Μ.Αλεξάνδρου και οι συνέπειές της.

Ανάλυση – Ερμηνεία

1. Υποενότητες:1)“Αλέξανδρος……νοιώθεται”. Η αδιαφορία της Σπάρτης για    την πανελλήνια εκστρατεία.
2. “Έτσι……….κ’ εσαρώθη”. Οι νίκες των Ελλήνων
3. “Κι απ’ την θαυμάσια…….τώρα”. Οι συνέπειες της εκστρατείας
2. Το έτος 200 π.Χ. είναι σημείο καμπής του ελληνιστικού κόσμου.  Το έτος αυτό ξεκινά ο Β΄ Μακεδονικός πόλεμος μεταξύ Μακεδονίας και Ρωμαίων.  Ο πόλεμος λήγει το 197 π.Χ. με μεγάλη ήττα του βασιλιά της Μακεδονίας Φιλίππου Ε΄.  Λίγα χρόνια αργότερα, ο βασιλιάς της Συρίας Αντίοχος Γ΄ ο Μέγας θα ηττηθεί στη Μαγνησία της Μ. Ασίας από τους Ρωμαίους(190 π.Χ). Ο Ελληνιστικός κόσμος λοιπόν το 200 π.Χ. βρίσκεται λίγο πριν αρχίσει η κατάρρευσή του.  Ο αφηγητής είναι ένας Έλληνας του «μεγάλου καινούριου ελληνικού κόσμου» της Ανατολής που από τη σκοπιά του 200 π.Χ. αξιολογεί τα γεγονότα και τις συνέπειες της Πανελλήνιας εκστρατείας.

3. Οι Σπαρτιάτες, αδιαφόρησαν, όπως λέει ο ποιητής, εντελώς για την πανελλήνια εκστρατεία.  Η στάση αυτή φανερώνει υπεροψία όπως φαίνεται από τις επεξηγήσεις που ακολουθούν.  Λόγω της ιστορίας και της αγωγής τους είχαν ένα αίσθημα ανωτερότητας απέναντι στους άλλους Έλληνες και θεωρούσαν ότι δικαιωματικά τους ανήκε η ηγεσία στους κοινούς αγώνες.  Δεν ήταν λοιπόν περίεργο ότι δεν διανοήθηκαν καν να συμμετάσχουν στην εκστρατεία.  Ο αφηγητής, αν και συγκαταβατικά, με μόλις αποκρυπτόμενη ειρωνεία, τους κατανοεί μεν, αλλά φαίνεται ότι μιλά με μια αίσθηση ανωτερότητας απέναντί τους.

4. Η εκστρατεία χαρακτηρίζεται με αλλεπάλληλα επίθετα, σε σχήμα ασύνδετο, θαυμάσια, νικηφόρα, περίλαμπρη, περιλάλητη, δοξασμένη, απαράμιλλη.  Ο μέχρι υπερβολής, θα μπορούσε να πει κανείς, δοξαστικός τόνος εξηγείται τόσο από τα προηγούμενα, όσο και από τα επόμενα.  Πράγματι, δύσκολα αποκρύπτεται ο θαυμασμός, η περηφάνεια του αφηγητή, όταν μιλά για τις μάχες του Αλέξανδρου και ιδιαίτερα για την τελευταία “όπου εσαρώθη ο φοβερός στρατός”, με τα “εσαρώθη”, μάλιστα να επαναλαμβάνεται στο τέλος για έμφαση.  Όσο μεγάλες, ωστόσο, ήταν οι νίκες τόσο μεγάλες ήταν, αντίστοιχα, και οι συνέπειες, τα αποτελέσματά τους.  Ένας νέος εκτεταμένος ελληνικός κόσμος δημιουργήθηκε, με έντονα  τα στοιχεία που εκφράζουν τον ελληνικό πολιτισμό.

5. Ο αφηγητής εστιάζει τη ματιά του σε δύο στοιχεία: “την ποικίλη δράση των στοχαστικών προσαρμογών” και την “Κοινήν Ελληνική Λαλιά”. Οι  στοχαστικές προσαρμογές και η ποικίλη δράση τους είναι η ικανότητα του Ελληνισμού να προσαρμόζεται στις θυελλώδεις περιπέτειες της ιστορίας του, χάρη στο πνεύμα του, ώστε να διατηρεί ακμαίες τις δημιουργικές του δυνάμεις που εκφράζονται στα διάφορα πεδία των πνευματικών και καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων και ακόμα να επικοινωνεί και να συνεργάζεται αλλά και να επιβιώνει, αργότερα, στις δύσκολες συνθήκες μιας ξένης κυριαρχίας.  Από το άλλο μέρος η “Κοινή Ελληνική Λαλιά”, φορέας ενός ανώτερου πολιτισμού, έδωσε συνοχή στον τεράστιο και ποικιλόμορφο ελληνιστικό κόσμο και κράτησε αυτή την πολιτιστική ενότητα, καθώς όλοι, ειδωλολάτρες και χριστιανοί, άνθρωποι με κάθε εθνική ταυτότητα, την τιμούν και καυχώνται να την μιλούν.  Ο Καβάφης είναι περήφανος για τη λάμψη του ελληνιστικού κόσμου και, μέσω του αφηγητή του 200 π.Χ., εξαίρει την Κοινή Ελληνική Λαλιά ως κεφαλαιώδη παράγοντα για τη λάμψη αυτή.

6. Στον αντίποδα του ποιήματος “ Στα 200 π.Χ.” κινείται το ποίημα “Εν δήμω της Μ. Ασίας”.  Και τα δύο βέβαια ποιήματα αναφέρονται στις ιστορικές τύχες του Ελληνισμού, αλλά, το πρώτο στα χρόνια της ακμής, σε αντίθεση με το δεύτερο στο οποίο ο ποιητής “περιγράφει” την πολιτική συμπεριφορά των Ελλήνων της παρακμής.  Και στα δύο ποιήματα υπάρχει αναφορά σε πολεμικά γεγονότα.  Όμως, στο πρώτο πρωταγωνιστές είναι οι Έλληνες, ενώ στο δεύτερο οι Ρωμαίοι, που είναι τώρα πια κυρίαρχοι στον κόσμο.

Υμνητικοί επίσης χαρακτηρισμοί υπάρχουν τόσο στο ένα, όσο και στο άλλο ποίημα.  Αλλά, ενώ στο ένα (Στα 200 π.Χ.) αποκαλύπτουν τα γνήσια αισθήματα των Ελλήνων, δηλαδή την περηφάνεια και τον θαυμασμό τους για τις μεγάλες νίκες και το μεγάλο ελληνικό καινούριο κόσμο, στο άλλο (Εν δήμω της Μ. Ασίας) φανερώνουν την υποκριτική πολιτική συμπεριφορά τους και την προσπάθειά τους να κερδίσουν την εύνοια των ισχυρών.  Για το λόγο αυτό τώρα πια οι υμνητικοί χαρακτηρισμοί προσωποποιούνται, σε αντίθεση με την εποχή της ακμής.  Τώρα υμνείται ένας άνθρωπος, πριν ένας πολιτισμός.  Προφανής είναι η διαφορά στο ήθος των ανθρώπων, όπως παρουσιάζεται στα δύο ποιήματα.  Στο ένα είναι φανερή η περηφάνεια και η αίσθηση ανωτερότητας, ενώ στο άλλο η υποκρισία, ο συμβιβασμός του αδύνατου που κολακεύει τον ισχυρό, η υποταγή.  Το “Εν δήμω της Μ. Ασίας”, από άλλη άποψη, αποτελεί συνέχεια και συμπληρώνει το “Στα 200 π.Χ.”.  Καβάφης, που έχει βαθύτατη αίσθηση της Ιστορίας παρακολουθεί την ιστορική πορεία του Ελληνισμού, με φιλοσοφημένη θεώρηση.  Στο ποίημα “Στα 200 π.Χ.” η υπεροψία των Σπαρτιατών στην αρχή, καταλήγει στην υπεροπτική αντιμετώπισή τους στο τέλος από τον αφηγητή («Για Λακεδαιμονίους να μιλούμε τώρα!»).  Είναι σα να αφήνει ο ποιητής ένα παράθυρο ανοιχτό για να μας πει ότι αυτή είναι η κίνηση της Ιστορίας. Ακμή και παρακμή.  Στο “Εν δήμω της Μ. Ασίας”, αυτό επιβεβαιώνεται. Ωστόσο, ένα στοιχείο κοινό και στα δύο ποιήματα είναι η ελληνική γλώσσα και η αξία της.  Η Κοινή Ελληνική Λαλιά, που με τόση περηφάνεια αναφέρει ο αφηγητής του 200 π.Χ., διατηρεί και στα χρόνια της πολιτικής παρακμής του Ελληνισμού τη λάμψη της: “ εν λόγω ελληνικώ πού είν ο φορεύς της φήμης”.  Είναι το στοιχείο που θα επιβιώσει για πολλές γενιές ακόμα.

Αξιολόγηση

1.Να σχολιάσετε τη φράση «πολυτίμους υπηρέτας»
2.«Είναι κι αυτή μία στάσις. Νοιώθεται» και «Για Λακεδαιμονίους να μιλούμε τώρα!». Οι δύο στίχοι αναφέρονται στους Λακεδαιμονίους.  Να τους σχολιάσετε, συσχετίζοντάς τους.
3.Ποια είναι η γλώσσα και το μέτρο του ποιήματος; Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας.

 

ΕΙΔΙΚΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ AΡΧΑΙΩΝ

Η ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΜΟΝΤΕΛΟΥ

Δύο είναι οι βασικοί συντελεστές της αποτελεσματικής διδακτικής πράξης, το σωστό σχολικό βιβλίο αφενός και η διδακτική επάρκεια του δασκάλου αφετέρου.  Εμάς ενδιαφέρει ο δεύτερος παράγοντας και αυτός θα μας απασχολήσει.
Η διδασκαλία είναι γεγονός μοναδικό και ανεπανάληπτο και απαιτείται μεγάλη προσοχή για να μη φτάσει στην τυποποίηση, η οποία θα βλάψει τη φαντασία και την επινοητικότητα του δασκάλου και θα μειώσει επικίνδυνα την αυτενέργεια του μαθητή.  Εάν δε λάβουμε τα μέτρα μας, τότε η διδακτική πράξη θα καταντήσει ρουτίνα και αιτία αφόρητης ανίας για το δάσκαλο.  Για  τους λόγους αυτούς πρέπει να αποφεύγεται η στενή προσκόλληση σε ένα διδακτικό μοντέλο, πολύ δε περισσότερο η ανυπαρξία μοντέλου που οδηγεί στον διδακτικό αναρχισμό.  Ενδεδειγμένη λύση είναι η εναλλαγή διδακτικών μοντέλων και ο εμπλουτισμός τους κατά διαστήματα.
Προκειμένου για το μάθημα των Αρχαίων Ελληνικών με βάση το κλασσικό μοντέλο διαμορφώνονται και άλλα ή καλύτερα το κλασσικό μοντέλο παρουσιάζει ορισμένες παραλλαγές.  Έτσι, έχουμε τις παρακάτω παραλλαγές:
α) Τη συγκριτική ενδοκειμενική
β) Τη συγκριτική εξωκειμενική
γ)  Την επαναληπτική

Το κλασσικό μοντέλο έχει ως ακολούθως:


Πρώτο σχέδιο διδασκαλίας

Κλασσικό μοντέλο

Α Μέρος: Προοργανωτής

α. Μέθοδος…………………………Κειμενοκεντρική, Επικοινωνιακή, Ερμηνευτική.
β. Πορεία……………………………Ανάλυση-Σύνθεση.
γ. Μορφή……………………………Κατευθυνόμενος διάλογος.
δ. Στόχος……………………………Αυτός που για κάθε διδακτική ενότητα επιλέγουμε.
ε. Εποπτικά μέσα……………………Πίνακας, Οπτικά, Ακουστικά, Οπτικοακουστικά
στ.Αφόρμηση………………………..Ο τρόπος προσέγγισης της διδακτικής ενότητας
ζ. Παρουσίαση………………………Σωστή νοηματική ανάγνωση από το διδάσκοντα και πότε από τον μαθητή στη φάση αυτή.

Β Μέρος: Ανάλυση

1.Απόδοση κειμένου
α. Χωρισμός του κειμένου σε νοηματικά υποσύνολα.
β. Εξαγωγή πλαγιοτίτλων
γ. Περίληψη, η οποία υλοποιείται από τη συνένωση των πλαγιοτίτλων με τις διαρθρωτικές λέξεις, συνδετικούς αρμούς.
δ. Νόημα, το οποίο βασίζεται στην περίληψη και πραγματοποιείται με διεύρυνση και σχετικό εμπλουτισμό της.  Στο στάδιο αυτό σταματάμε, όταν επεξεργαζόμαστε κείμενο από μετάφραση.  Όταν όμως έχουμε κείμενο από πρωτότυπο προχωρούμε ως το στάδιο της μετάφρασης.  Έτσι συνεχίζουμε
ε. Λεξιλογικές και μορφοσυντακτικές εξομαλύνσεις τόσες μόνο, όσες χρειάζονται για να φτάσουμε στο τελευταίο στάδιο, που είναι το ακόλουθο
στ.Μετάφραση.

2.Ερμηνεία κειμένου (Επεξεργασία κειμένου)
α. Ανάλυση. Στο στάδιο αυτό συγκεντρώνουμε όλα τα στοιχεία που συμπεριλάβαμε στον Στόχο και προσθέτουμε ορισμένες διαχρονικές ιδέες, αξίες και μορφωτικά αγαθά του κειμένου.
β. Ερμηνεία. Επεξεργαζόμαστε όλα τα ανωτέρω στοιχεία της Ανάλυσης.

Γ. Μέρος: Σύνθεση Ανακεφαλαίωση

Μετά την αναλυτική απόδοση και επεξεργασία (ερμηνεία) του κειμένου περνάμε στη σύλληψη του ως Συνόλου πλέον, περνάμε δηλαδή στη Σύνθεση που την υλοποιούμε με ποικίλους τρόπους.
α. Σωστή νοηματική ανάγνωση αυτή τη φορά από έναν ή δύο μαθητές.
β. Απόδοση μετάφρασης από τους μαθητές
γ. Ανακεφαλαίωση σύντομη και περιεκτική όλων των διαχρονικών ιδεών και αξιών που επεξεργαστήκαμε στην ερμηνεία, (γίνεται από τα παιδιά με σχετική βοήθειά μας).
δ. Διαπιστώσεις των μαθητών ότι οι τεθέντες στόχοι επιτεύχθηκαν (μετά από κατάλληλες δικές μας ερωτήσεις).

Δ. Μέρος: Αξιολόγηση

Η αξιολόγηση άμεσα αναφέρεται στο μαθητή και έμμεσα στο διδάσκοντα.  Γιατί με αυτήν ελέγχουμε σε ποιο βαθμό οι μαθητές κατανόησαν και εμπέδωσαν το μάθημα και έμμεσα ο ίδιος ο διδάσκων ελέγχει αν ήταν αποτελεσματικός στη διδακτική πράξη.  Η αξιολόγηση επιμερίζεται σε δυο τομείς, σε αυτήν που αναφέρεται στην εμπέδωση και σε εκείνη που αναφέρεται στην προέκταση του μαθήματος.

1.Ερωτήσεις εμπέδωσης

Α) Ανοικτού τύπου. Οι ερωτήσεις αυτές αναφέρονται:

α. Σε ερωτήσεις που απαιτούν σύντομη απάντηση
β. Σε ερωτήσεις που απαιτούν πιο αναπτυγμένη απάντηση

Β) Κλειστού τύπου

α. Πολλαπλών επιλογών
β. Αντιστοίχισης
γ. Σωστό-Λάθος
δ. Συμπλήρωσης κενού
ε. Ιεράρχησης

2. Ερωτήσεις – Εργασίες προέκτασης

Αυτές αναφέρονται στις διαχρονικές ιδέες, αξίες, θεσμούς, μορφωτικά αγαθά, καταστάσεις και προβλήματα πολιτικά, κοινωνικά, πολιτισμικά, πάντα σε συσχετισμό και σύγκριση με το σήμερα.
Οι ερωτήσεις – Εργασίες προέκτασης δεν δίνονται επί καθημερινής βάσης αλλά κατά διαστήματα και είναι προσαρμοσμένες στο επίπεδο της τάξης.

Το πρώτο (Α) μέρος του κλασσικού μοντέλου καλείται και προοργανωτής καθώς αποτελεί έναν ενδεικτικό πίνακα οργάνωσης της διδασκαλίας μιας συγκεκριμένης διδακτικής ενότητας.  Ο προοργανωτής περιλαμβάνει τις ακόλουθες βασικές έννοιες της διδακτικής:
α) Μέθοδος: καλείται το σύστημα των διδακτικών δραστηριοτήτων.  Συγκεκριμένα η μέθοδος είναι κειμενοκεντρική, δηλαδή ξεκινάμε από το κείμενο, επεξεργαζόμαστε το κείμενο και τέλος στο κείμενο καταλήγουμε.  Η μέθοδος καλείται επίσης και επικοινωνιακή, γιατί με αυτήν προσπαθούμε να επικοινωνήσουμε, να συλλάβουμε το κείμενο στο σύνολό του.  Τέλος καλείται και ερμηνευτική γιατί αποσκοπεί στην ερμηνευτική επεξεργασία του κειμένου.
β) Πορεία: καλείται η λογική και χρονική σειρά των διδακτικών δραστηριοτήτων.  Συγκεκριμένα αναλύουμε το κείμενο, δηλαδή προβαίνουμε στην απόδοση και ερμηνεία του κειμένου.  Κατόπιν προχωρούμε στη σύνθεση του κειμένου.
γ) Μορφή: καλείται ο τρόπος παρουσίασης του κειμένου και αυτός είναι ο κατευθυνόμενος διάλογος που διακριτικά και μεθοδευμένα κινείται από τον διδάσκοντα με τέτοιο τρόπο ώστε να μην αναστέλλεται η αυτενέργεια του μαθητή.
δ) Στόχος: δηλώνει αυτό που επιδιώκει να προβάλει και να τονίσει ο διδάσκων με τη διδασκαλία της ενότητας.  Ο στόχος αποτελεί τον οδοδείκτη για την επεξεργασία του κειμένου.
ε) Αφόρμηση: καλείται ο πλέον πρόσφορος τρόπος που επιλέγουμε για να αρχίσουμε τη διδασκαλία του νέου μαθήματος.  Ο πιο συνηθισμένος τρόπος είναι η σύνδεση της διδακτικής ενότητας με τα προηγούμενα.
Το δεύτερο (Β) και τρίτο (Γ) μέρος περιλαμβάνονται στην Ανάλυση.  Στο δεύτερο (Β) μέρος επιδιώκουμε να αποδώσουμε τη διδακτική ενότητα με ένα άλλο ισοδύναμο προς αυτή κείμενο είτε αυτό είναι μετάφραση είτε είναι νόημα.
Στο τρίτο (Γ) μέρος γίνεται αναλυτική επεξεργασία της διδακτικής ενότητας, δηλαδή ανάλυση των διαχρονικών αξιών και πολιτισμικών στοιχείων, ώστε να γίνει μια όσο το δυνατόν γόνιμη αφομοίωση τους, γεγονός που αποτελεί και τον σκοπό της διδασκαλίας του μαθήματος των Αρχαίων Ελληνικών.
Ακολουθούν το τέταρτο (Δ) μέρος, η Σύνθεση και πέμπτο (Ε) μέρος, η Αξιολόγηση ποιυ αναφέρονται αναλυτικά στο σχεδιάγραμμα.
Προσοχή:
α) Στόχος: Ο βασικός στόχος πρέπει να είναι σαφής και περιεκτικός και μπορεί να εξακτινωθεί σε επι μέρους στόχους, οι οποίοι να έχουν λογική αλληλουχία.  Η εξακτίνωση του βασικού στόχου πρέπει να αποσκοπεί στην πλήρη επεξεργασία και διαπραγμάτευση όλων των παραμέτρων της διδακτικής ενότητας.  Γι’ αυτό οι υποστόχοι πρέπει να είναι προσεκτικά μελετημένοι, να είναι με ακρίβεια διατυπωμένοι, ώστε να συμβάλλουν αποτελεσματικά στη διδακτική αξιοποίηση της ενότητας.
β) Αφόρμηση: Όταν έχουμε αυτοτελή κείμενα (όπως όλα τα κείμενα των αρχαίων ελληνικών στο Γυμνάσιο), η αφόρμηση γίνεται ως ακολούθως: i) απο τον τίτλο του αποσπάσματος, ii) από τον συγγραφέα του αποσπάσματος και το έργο του και iii) απο την εικονογράφηση του αποσπάσματος.

Απαραίτητες διευκρινίσεις
1. Ποτέ μετά την παρουσίαση του κειμένου δεν ζητάμε απόδοση του νοήματος, αλλά προβαίνουμε στις ακόλουθες διαδικασίες:
α) Βοηθούμε τα παιδιά με κατάλληλες ερωτήσεις να χωρίσουν το κείμενο σε νοηματικά υποσύνολα, να βρουν τη θεματική πρόταση κάθε υποσυνόλου και να τη μεταφέρουν ως πλαγιότιτλο.
β) Καθοδηγούμε διακριτικά τα παιδιά να συνενώσουν τους πλαγιοτίτλους με τις διαρθρωτικές λέξεις, συνδετικούς αρμούς και να διαμορφώσουν την Περίληψη.  Εάν προχωρήσουν και διευρύνουν την περίληψη τότε αποδίδουν το Νόημα της διδακτικής ενότητας.
γ) Εάν η διδακτική ενότητα προέρχεται από μεταφρασμένο κείμενο το δεύτερο μέρος σταματά στην απόδοση του Νοήματος.  Εάν όμως η διδακτική ενότητα προέρχεται από  πρωτότυπο κείμενο προβαίνουμε μαζί με τα παιδιά στις αναγκαίες μορφοσυντακτικές επεξηγήσεις τόσες μόνο, όσες χρειάζονται ώστε με τη βοήθεια του λεξιλογίου να προχωρήσουμε στη μετάφραση.
2. Εφόσον μιλούμε για απόδοση κειμένου είναι σκόπιμο να δώσουμε τα είδη απόδοσης κειμένου που είναι τα εξής:
α) Μετάφραση: έχουμε πλήρη λεκτική αντιστοιχία, η μετάφραση είναι κατά λέξη (εξωγλωσσική και ενδογλωσσική).
β) Παράφραση: έχουμε μερική λεκτική αντιστοιχία, η μετάφραση άλλοτε είναι κατά λέξη και άλλοτε πιο ελεύθερη.
γ) Διασκευή: έχουμε ελεύθερη απόδοση του κειμένου σε διευρυμένη μορφή.  Η διασκευή προορίζεται για ένα κοινό μέσου μορφωτικού επιπέδου και κάτω, με σκοπό να το διαφωτίσει και να το πείσει.  Διασκευές έχουμε σε κείμενα της Αγίας Γραφής.  Στη λογοτεχνία η διασκευή ονομάζεται Μεταγραφή (Σεφέρης).
δ) Μεταγλώττιση: Καλείται η μεταφορά ενός κειμένου από μια μορφή γλώσσας σε άλλη μορφή της ίδιας γλώσσας.  Για να έχουμε μεταγλώττιση πρέπει να συντρέχουν δύο προϋποθέσεις:i) ομογλωσσία και ii) ομοχρονία.  Π.χ. καθαρεύουσα, δημοτική είναι δύο μορφές της μίας ενιαίας και αδιαίρετης ελληνικής γλώσσας (ομογλωσσία), επίσης γράφτηκαν και μιλήθηκαν συγχρόνως (ομοχρονία).  Όταν λοιπόν μεταφέρουμε ένα κείμενο από την καθαρεύουσα στη δημοτική, έχουμε μεταγλώττιση.
ε) Νόημα: Απόδοση κειμένου που στηρίζεται στους βασικούς νοηματικούς άξονες.
στ) Περίληψη: Απόδοση κειμένου που αποτελεί συνεπτυγμένη μορφή του νοήματος και περιορίζεται στις θεματικές προτάσεις του αρχικού κειμένου.
ζ)Πλαγιότιτλος: Ο τίτλος ενός θεματικού υποσυνόλου που ταυτίζεται με τη θεματική πρόταση.
η) Τίτλος: Η πλέον αφαιρετική μορφή απόδοσης κειμένου που ταυτίζεται με τη θεματική πρόταση ολόκληρου του κειμένου.

Προσοχή:
Πρέπει να γίνει σαφές ότι η Μετάφραση είναι ΑΠΟΔΟΣΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ, ενώ η Ερμηνεία είναι ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΚΕΙΜΕΝΟΥ.